De heldenmoed van de honderden slachtoffers in onze Brugse haven wordt elk jaar herdacht op 23 april, Saint-Georges’ Day. Sint-Joris de ridder-drakendoder is de patroon van Groot-Brittannië. De Raid op Zeebrugge staat in de Britse geschiedenisboeken geschreven als een groot militair succes. In realiteit was dat niet onverdeeld zoals onze gids in de rondleiding zal vertellen.
1918: Een veilig onderkomen voor de bezetter
De Duitse bezetters hadden de splinternieuwe haven van Zeebrugge (1907) ingepalmd als strategische basis voor U-boten, om het Kanaal te kunnen controleren. Ze hadden hun onderzeeërs in de dokken omringd met afweergeschut. De Britten voelden zich bedreigd en zochten een manier om de vijandige schepen uit te schakelen. Insluiten in hun eigen nest, dat was het plan van de Britse Royal Navy in 1918.
11 april: nog geen Britse mist op “la môle”
De halfronde havendam van Zeebrugge (La môle) en de duinen waren beplant met Duitse kanonnen. Met een mistgordijn en een afleidingsaanval van 840 mariniers op de muur waren de Britten van plan om drie oude blokschepen, volgestouwd met bouwafval tot zinken te brengen voor de haven van Zeebrugge. De actie werd opgestart op 11 april. Een opstekende wind maakte een voortijdig eind aan de actie. Eén snelboot geraakte niet meer op tijd terug en viel in de handen van de Duitsers in Oostende. De precieze aanvalsplannen – Top Secret – aan boord.
Met een gids op de fiets Zeebrugge verkennen? Onze gids vertelt dit spannende oorlogsverhaal alsof u er zelf bij was. Of liever WO I op de Brugse begraafplaats? Contacteer ons op dispatching@s-wan.be.
23 april – Sint-Joris sta ons bij! De tweede poging
Admiraal Keyes kon de Britse troepen motiveren om op de vooravond van het nationale feest Saint-Georges’ Day, precies om middernacht, een tweede poging te ondernemen. Het mistgordijn werd weer opgestookt en 3 Britse schepen voeren opnieuw in het grootste geheim naar Zeebrugge tot vlak bij de muur. Helaas. Driewerf helaas. Luttele minuten voor de landing werd het mistgordijn plots weggewaaid. Twee partijen stonden oog in oog op enkele meters van elkaar. De Duitse kanonnen – al 2 weken in de grootste paraatheid – barstten los.
Een nederlaag vol heldenmoed
Alles ging verkeerd wat verkeerd kon gaan. De Britse schepen waren door de verrassingsaanval verkeerd aangemeerd, zodat de troepen bijna niet op de kade konden geraken. Een kleine Britse onderzeeër blies nog een stuk van het viaduct op, maar zonder definitieve gevolgen voor de Duitsers. En de 3 grote blokschepen werden wel in de haven tot zinken gebracht maar lagen niet op de voorziene plaats, hun hinder was beperkt. De Duitse machinegeweren maakten honderden slachtoffers. Geen succes om over naar huis te schrijven dus, maar de Britse propaganda deed z’n werk. Niet het resultaat telde maar wel de moed van de aanvallers! En die was ongezien!
Een Brits én een Duits succes?
Het regende decoraties langs beide kanten. In Groot-Brittannië werden 200 decoraties uitgereikt, zowat 1 voor elke 10 seconden op la Môle. En de Duitse keizer kwam in Zeebrugge ter plaatse zijn mariniers decoreren omdat ze zich zo weerbaar hadden getoond. Een Brits monument voor Saint-George’s Day staat opgericht in Zeebrugge. Op het kerkhof liggen 200 slachtoffers van beide partijen. Sindsdien wordt elk jaar de klok geluid in het stadhuis van Dover als eerbetoon, en volgt er een bloemenhulde op de militaire begraafplaats van Zeebrugge, steeds rond 23 april.
Geboeid door dit verhaal uit WO1? Boek een gidsen bij S-wan en ontdek Zeebrugge met de fiets. Contacteer ons op dispatching@s-wan.be.
